(door Peggy Knobel)
Buurtmoestuinen, urban farming, urban gardening, tuinen op daken en op verlaten fabrieksterreinen, ze zijn er al en er komen er steeds meer bij, overal op de wereld. Wat is er gaande?
Aan de ene kant de crisis met een boodschap aan de mensen dat we minder te besteden hebben en de bezorgdheid en dan de andere kant, mensen die willen delen en genoeg hebben van het systeem die alles voor ons wil bepalen. Deze wurggreep van regeringen maakt dat mensen zich bewust worden van wat leven nu werkelijk inhoud. Ze willen iets, iets anders, ze zien mogelijkheden en daardoor gedreven ontstaan creatieve ideeën, veel ideeën!
Peak Oil
We weten al jaren dat alle fossiele brandstoffen eens op zullen raken, we weten dat we de aarde uitputten als we doorgaan met alles nog groter te maken, megastallen, landbouw met steeds maar één soort oogst. Meer wegen. Alles draait om geld en economie. De verschillen tussen arm en rijk. Oorlog en criminaliteit. Het moet een keer ophouden. Negatieve zaken zijn vaak de drijfveer om je bewust te worden en het grappige is dat het nu massaal gebeurd.
Dat benzine steeds duurder wordt is reeds bekend, maar wat niet zo bekend is, is dat je dagelijkse voedsel druipt van de olie.
Om maar een voorbeeld te noemen: de grond die de boeren gebruiken om er jaar in en jaar uit hetzelfde product op te verbouwen gebruiken kunstmest, bestrijdingsmiddelen, en landbouwmachines nog voor er iets groeit. Daarvoor is olie nodig, veel olie en als dan het gewas klaar is voor gebruik, moet het geoogst worden en vervoerd en gedistribueerd. Met vrachtwagens, vrachtschepen en vliegtuigen wordt het dan weer vervoerd en vaak in plastic verpakt, voordat het in de schappen van onze supermarkten komt te liggen. Het is maar even een beeld van hoeveel olie daarbij wordt gebruikt.
Vlees kost veel water en olie
Dan nog niet te spreken van vlees. Veel landbouw gewassen worden geteeld voor de dieren die een dieronwaardig leven leiden. Veel land voor de dieren is nodig, maar ook voor het voer dat ze eten, vooral maïs en sojabonen. Dan nog maar niet te spreken over de hoeveelheid water die ze gebruiken. Voor 1 kg aardappelen is 100 liter nodig, voor 1 kg rijst 1000 liter, maar voor 1 kg vlees is 13.000 liter nodig.
Omploegen van het land, maakt het land dood, de insecten en wormen, de bacteriën en schimmels, ze zijn allemaal nodig voor het vruchtbaar houden van de grond, maar door te ploegen ontwrichten ze het bodemleven wat juist zo goed is voor de vruchtbaarheid van de grond en dan moeten ze synthetische kunstmest gebruiken om dat land weer vruchtbaar te maken en daar is dan weer olie voor nodig.
Maar als die olie straks niet meer te betalen is, dan is de enige economische oplossing, ons eten duurder te maken.
Creatieve oplossingen
De onvrede over dit alles, maakt mensen boos of creatief. Er is een keuze en het is zo menselijk om dan met creatieve ideeën te komen. Globaliseren is dus niet de oplossing, maar met de kennis die is opgedaan door een enkele gedreven ziel, her en der verspreid over de aardbol, begon jaren geleden een revolutie die niet meer te stoppen is.
Er werd begonnen met biologisch tuinieren, zonder gebruik te maken van synthetische meststoffen en bestrijdingsmiddelen. Er werd compost gemaakt van tuin- en groenten afval om zo de grond te bewerken en merkten dat het voedsel wat daarvandaan kwam veel lekkerder en gezonder was.
Er kwamen natuurvoedingswinkels en ze werden vegetarisch, veganistisch of macrobiotisch Er werd geleerd dat de meeste ziektes afkomstig waren van verkeerd eten.
Van te veel eten, te zoet, te vet, fast food en suikerhoudende dranken. Ver van wat natuurlijk voor ons is.
¾ van de groenten zijn verdwenen, we eten alleen nog maar wat we in de supermarkten vinden. Gelukkig horen we de laatste tijd weer meer over deze “vergeten groenten” en hoe ze klaar te maken.
Permacultuur
De laatste ontwikkeling op dit gebied is permacultuur (=duurzaam huishouden).
In de buurtmoestuinen is er bij permacultuur extra aandacht voor de bodem, die net als in de natuur bedekt blijft met organisch materiaal. In de film “A farm for the future” wordt verteld dat het kaal maken van de grond, hetzelfde is als het weg halen van je huid en dat is niet zo’n fijne gedachte, als het jou overkomt. Het leven uit de grond trekt weg en wat er over blijft is onbruikbare grond.
Loop in de natuur, of in een bos en zie hoeveel leven je daar kan vinden, hoe meer vogels, vlinders en insecten, hoe gezonder het klimaat is. Dus het devies luidt: werk met de natuur mee, niet tegen haar in.
Het bodemleven wordt dus maximaal met rust gelaten.
Ook belangrijk is de biodiversiteit. Door combinaties van verschillende gewassen, rassen en variëteiten die goed samengaan te gebruiken, kunnen ze elkaar aanvullen en krijgen ze minder last van ziekten.
Ze maken gebruik van verticale ruimte met bomen, struiken, klimplanten om elke vierkante meter te benutten. Daaronder worden de lage planten zoals bv sla en wortels verbouwd. Er worden oude rassen fruitbomen en ‘vergeten groenten’ geplant die daardoor een divers ‘eetbaar’ landschap vormen.
De permacultuur tuinen zien er chaotisch uit, in de verste verte lijken ze niet op hoe een ideale tuin eruit hoort te zien. Maar langzamerhand vraag ik me af of het wel de bedoeling is? Het is precies het beeld wat de media ons laat zien hoe de perfecte man, vrouw, huis of auto eruit moet zien. Wat is waar en wat niet?
Buurtmoestuinen
Het afgelopen jaar zijn een groepje buurtbewoners uit Boschveld (Den Bosch) begonnen met een moestuin door en voor de buurt.
Iedereen die mee wil doen kan dat. We leren veel van elkaar. In de buurtmoestuinen ervaar je wat voedsel in wezen is. Je ziet de planten groeien en bloeien, hoe sterk of kwetsbaar ze zijn. Hoeveel soorten er bestaan. We hebben bv verschillende aardappelsoorten, tomatenplanten, courgettes en we hebben ze geproefd. We delen recepten uit. Het is een sociaal gebeuren en het is gezellig om met elkaar uit te wisselen waardoor je veel sneller leert, dan als je in je eentje op een moestuin werkt.
Er wordt ook kennis uitgewisseld omtrent de kruiden en onkruiden. Onkruid is in vele gevallen goed voor de aarde, ze zorgen voor een goede bodembedekking, maar vooral zorgen ze voor voedsel voor de grond en dat ze de grond vochtig houden. Wat we vaak zijn vergeten is dat er heel veel on-kruiden zijn die ook voor ons gezond zijn. Neem nou de brandnetel: een heel gezonde plant, met misschien wel de meeste vitaminen en mineralen van alle planten, waar je heerlijke soep van kan koken, maar ook geeft diezelfde brandnetel zijn voedsel aan de grond.
Laat de natuur zelf aan het werk en je zou na jaren verbaasd zien wat er op die plek eigenlijk hoort te groeien en dat helemaal vanzelf.
Onkruid is niet gecultiveerd d.w.z. ze zijn nog de enige soorten waar wij mensen niets mee gedaan hebben en dat is goed om te weten, want alles hebben we veranderd. Daarom laat je bij permacultuur altijd een plek onaangeraakt en laat je het verwilderen.
We staan nog maar aan het begin met de tuin en er is ontzettend veel te leren, maar met elkaar leren we het meest en het snelst en daarbij is het ontzettend leuk om alles te zien groeien en bloeien en natuurlijk te proeven en te ontdekken. Je krijgt weer contact met de aarde, moeder aarde, zoals de indianen en ook andere natuurvolkeren haar noemen.
Wij zijn van de aarde en niet de aarde van ons.
De Boschveldtuin op Facebook
Lees ook:
AltNed 